Ćma bukszpanowa jest szkodnikiem, inwazyjnym gatunkiem motyla, którego gąsienice objadają liście bukszpanów. Takie objadanie liści prowadzi bardzo często do ogołocenia krzewu. Gąsienice ćmy bukszpanowej najczęściej przebywają na bukszpanie wiecznie zielonym. Coraz częściej jednak atakują one także inne rośliny – ostrokrzewy, trzmieliny czy irgi.
Ćma bukszpanowa to szkodnik pochodzący z Azji. W naszym kraju pojawił się zaledwie kilka lat temu, od razu przynosząc znaczne szkody. Ocieplenie klimatu oraz coraz łagodniejsze zimy sprzyjają inwazji ćmy bukszpanowej na terenie Polski. Początkowo ćma ta pojawiła się na południu Polski, w kolejnych latach migrując coraz bardziej na północ.
W naszych ogrodach ćma bukszpanowa pojawiła się w tym roku po raz pierwszy. Chociaż w Polsce ćma bukszpanowa nie ma naturalnych wrogów i zwalczanie tego szkodnika jest konieczne, podeszliśmy do sprawy nieco bardziej naukowo. Początkowo zebraliśmy gąsienice do obserwacji, aby zobaczyć jaki jest cykl rozwojowy tego motyla. Samica ćmy bukszpanowej składa jaja na liściach krzewów bukszpanowych, jasnozielone larwy mają czarne pasy z białymi kropkami i włosami oraz czarną głowę. Larwy przechodzą przez pięć do siedmiu wylinek, po około 2 tygodniach zawieszają kokony pod gałązkami. Szkodnikom towarzyszy charakterystyczna przędza przypominająca pajęczynę oraz liczne grudki odchodów.
Po obserwacji ćmy bukszpanowej oraz szkód jakie wyrządza (zasychanie i zamieranie roślin) postanowiliśmy zastosować środki ochrony przed tym szkodnikiem. Część bukszpanów popryskaliśmy Lepinoxem. Jest to naturalny i ekologiczny środek do zwalczania ćmy bukszpanowej w sposób naturalny, bez używania chemicznych oprysków. Zawiera w składzie bakterie, które występują naturalnie w glebie i roślinach. Bakterie te wytwarzają specjalne białka, aktywujące się w przewodzie pokarmowym szkodnika i niszczące ich komórki organizmu. Gąsienice po zastosowaniu środka giną w ciągu 72 godzin. Lepinox jest bezpieczny dla ludzi, zwierząt i środowiska i poleca się go do stosowania również w amatorskiej uprawie roślin. Należy jednak pamiętać, że opryski Lepinoxem należy powtarzać, gdyż drugie pokolenie ćmy bukszpanowej składa swoje jajeczka w lipcu. U nas Lepinox się sprawdził, faktycznie zaobserwowaliśmy zmniejszenie się populacji ćmy na bukszpanach w naszym ogrodzie. O Lepinoxie i innych sposobach radzenia sobie z ćmą bukszpanową możecie także posłuchać na youtubie pod tym linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=O9clfkBK8L8
Oprócz oprysków Lepinoxem zastosowaliśmy w naszych ogrodach również pułapki. Jedną z nich jest “domek” Delta Stop, czyli feromonowa pułapka, służąca do monitorowania obecności ćmy bukszpanowej. Jest to domek typu delta ze specjalnym klejem, do którego przyklejają się owady. Nie sprawdził się on u nas zbyt dobrze, ćmy niechętnie łapały się do pułapki.
Nieco lepszym rozwiązaniem okazała się pułapka lejkowa z feromonem. Owady faktycznie łapały się do niej i możemy ją polecić! Pułapka składa się z dwóch podstawowych elementów. Górna część – daszek – w niej umieszcza się dyspenser feromonowy zwabiający samce ćmy. Dolny pojemnik – służy do gromadzenia owadów, tam też powinien znajdować się lep, na którym giną owady. Lejkowa konstrukcja wlotu do pojemnika dolnego skutecznie uniemożliwia ucieczkę schwytanego owada. Pułapka okazała się łatwa i szybka w użyciu, a także skuteczna. Taka pułapka może służyć przez wiele lat, należy jednak pamiętać o wymienianiu co 4-6 tygodni dyspensera.
Jeżeli problem z bukszpanami się nasili, inwazja ćmy będzie nie do opanowania lub zwyczajnie nie chcesz nastawiać się na wieczną walkę ze szkodnikami i chorobami atakującymi bukszpany, można zastosować zamienniki bukszpanów. Ze swojej strony możemy polecić tuje hoseri, niskie (karłowe) odmiany berberysów i lawendę. Są one bardziej odporne na wszelkie choroby i szkodniki niż bukszpany. Można także próbować uzyskać efekt niskiej, zielonej (zimozielonej) obwódki za pomocą trzmieliny.
