Wszyscy kojarzymy kultową piosenkę Czesława Niemena „Wspomnienie”, nieprawdaż? Zaczyna się ona od słów „Mimozami jesień się zaczyna”. Słysząc nazwę mimoza, rozsławioną właśnie tym utworem, mamy przed oczami obraz żółtych (złocistych) polnych kwiatów, kwitnących późnym latem/wczesną jesienią. I tu pojawia się problem, gdyż kwiaty te wcale mimozą nie są. 😉
Okazuje się, że namieszał nie do końca Niemen, bo autorem słów wiersza „Wspomnienie” jest Julian Tuwim.
Zacznijmy od początku…

Zdjęcie ze strony plant-home.net

Mimoza, o której śpiewał Niemen, to tropikalna roślina z Ameryki Południowej o drobnych, różowych kwiatach. Jej cechą charakterystyczną jest wyróżnianie się niezwykłą czułością na dotyk. Listki w momencie dotyku składają się do góry w kilka sekund. Tak samo roślina reaguje na brak światła słonecznego – w nocy. Ze względu na swoje ciekawe zachowanie kwiat ten symbolizuje wrażliwość i wstydliwość.
Co ciekawe, w Polsce nie ma odpowiednich warunków do tego, by mimoza przetrwała w naturze. Przez swoją delikatność, może być hodowana jedynie w szklarniach lub w domu.

Co więc autor miał na myśli pisząc o mimozach jako o polnych kwiatach rozpoczynających jesień?
Zapewne w głowie miał nawłoć – nazywaną też polską mimozą, czy złotnikiem, która z mimozą nie ma nic wspólnego (poza kolorem kwiatów, bo mimozy również mogą kwitnąć na żółto – może przez to autor pomylił te dwie rośliny). To wszędobylskie ziele (wszędobylskie, bo rośnie niemal wszędzie – w ogrodach, na łąkach, polanach, przy drogach, w lasach a nawet sadach) w odróżnieniu do mimozy jest bardzo wytrzymałe. Odpowiadają mu zarówno niskie jak i wysokie temperatury, duży i mały wiatr, deszcz czy susza.
Ziele to osiąga zazwyczaj do metra wysokości, ma drobne, żółte, zebrane w koszyczki kwiaty.
Kwitnie na przełomie sierpnia/września, przez co kojarzy się właśnie z jesienią. Przy cieplejszych latach, takich jak w tym roku, może zacząć kwitnąć nawet pod koniec lipca.

Nawłoć pospolita to roślina o szerokim zastosowaniu.
Jako roślina lecznicza:
– wewnętrznie stosowana przy stanach zapalnych dróg moczowych, kamicy nerkowej, chorobach reumatycznych, nadciśnieniu,
– zewnętrznie stosowana przy trudno gojących się ranach, stanach zapalnych gardła i jamy ustnej,
– kąpiel z dodatkiem nawłoci działa korzystnie na zwiotczałą skórę i mięśnie.

Jako roślina ozdobna:
– bywa uprawiana w ogrodach, nadaje się na rabaty, jest mało wymagająca, odporna na mróz i suszę,
– używana do bukietów i dekoracji kwiatowych.

Nawłoć jest też rośliną miododajną, pszczoły próbują zbierać nektar nawet z zerwanego kwiatu. Miód nawłociowy jest jednak rzadko spotykany, gdyż pod koniec sierpnia i we wrześniu pszczoły latają już słabiej, a pszczelarze zwykle nie zbierają już miodu od pszczół.